Zoomer 2011: Bar ende Boosch!

De Zomer van 2011 historisch bekeken

Waarom laat de onderstaande tekst zien, weer eens wat anders dan het doorgaans bericht en verslag.

April en mei brachten ons land nochtans warm en droog zomers aandoend weer, getuige dit geschrift uit Den Haag.

Aldus Jan Buisman

Uit: Jan Buisman jr. – Extreme zomers in de 21e eeuw.

“Welck een prachtig weder vandhaag
bekoort onsch allen in Den Haag
Dit schoone schynen mag lange duuren
Doch vreesch ik dat we t ‘szomersch verzuuren”

In Haarlem moet het maandenlang volstrekt droog zijn geweest:

“Ach ende weeklaagh, t zit niet mede
het drooghe weder is de rheede
Vant veele niezschen en hoeschten
en ik myn pluuf stofvrij moet poetschen!”

In mei bleef het grotendeels droog, al schijnt het niet overal even warm te zijn geweest, zoals getuigt uit deze aantekeningen uit Damwoude:

“Terwyl t Vrythof onder hitte zucght
is de lente hier een kluchgt
Hier zit ick in de skoone Fryske Woude
zelfsch by t vhuur te rillen van de khoude!”

Vanaf juni nemen ook de neerslaghoeveelheden geleidelijk toe, terwijl wind en temperatuur een dalende tendens schijnen te laten zien. Desondanks komt het sporadisch nog tot zomers weer, zo werd er in onder andere Amsterdam, Venray, Workum en Utrecht gewag gemaakt van “ondraaglycke temperathuuren”, “schmeltend aschfalth” , en “viezsche, ranzighe Hitte, welck sigh in den ganzen jaar nogh zoo boude nogh niet vertoond had!”

Zware buien vallen er ook regelmatig, vooral in en rondom Doetinchem, getuige dit relaas:

“Helpt! Helpt! Kind’ren en wyfen zoeckt een veilig oord! Helpt den weerloozsche arme weerman, die zyn kantoor ende werckpleck niet verlaaten kan, weegens den zeer forsch vallende nederschlagen, die zyn geschtel geeselen!!

In juli gaat het van kwaad naar erger. Het warmtegetal valt in het niet bij dat van april, temperaturen en weerbeeld doen eerder aan herfst denken. Hellevloedsluis heeft maar liefst 12 keer te kampen met dijkdoorbraken en overstromingen (“De poolitie stondt erbyde ende keeck ernaar”) en in Arnhem werd het donderend geraas van de aanzwellende Veluwse beken een bekend geluid.
Heel bar en boos moet het in Leiden zijn geweest, waar de zon, volgens de overlevering, sinds april niet meer geschenen zou hebben:

“Welck een weder onsch de climatooloogische zoomer onsch te bieden heeft is beneeden elck pyl. Zelden hebben wy de soep zoo koude gegheeten, een reegelrechte wanvertooning! Zelfsch met drie jaschen, een bontmantel en vyf paar handschoenen isch de Coude ondraaghlyck!”

Niet overal schijnt het zo koud te zijn geweest, zo waagden in Zwijndrecht de mensen zicht nog tot ver na middernacht op straat, getuige een harde en wekenlang durende verhitte strijd tussen de politie en de Tokkies en Glückers.

Het zware zomerweer eiste nogal slachtoffers: zo werd een Oostendse weeramateur die een vreugdedans deed bij een aanstormend onweer door een plaatsgenoot met een pan op zijn hoofd geslagen, werden vier Zoetermeerse weeramateurs bovenop hun 74 verdiepingen tellende flat door een bliksemschicht geraakt en zijn enkele Achterhoekse en Limburgse weeramateurs na het achternazitten van een naar het oosten wegtrekkend onweer nooit meer teruggekeerd. De zomer van 2011 was verreweg de koudste en natste zomer die de 21e eeuw ooit gekend heeft!

Jorrit uit Amsterdam schreef dit prachtige stukje op het weerforum ‘weerwoord.be’ over de zomer tot nu toe. Geweldig toch? Zo zijn er wel meer stukjes te vinden die mensen over het weer schrijven, veelal omdat ze het weer toch wel iets geweldigs vinden.

Over Jan Buisman

Maar wie is nou Jan Buisman? Jan Buisman is een begrip in de ‘weerwereld’ in Nederland en omstreken. Na zijn opleiding aan de Christelijke Kweekschool te Den Haag was Buisman verscheidene jaren onderwijzer. Op latere leeftijd ging hij in Amsterdam aardrijkskunde en geschiedenis studeren en in 1968 haalde hij zijn doctoraalexamen historische geografie. Buisman stond 28 jaar voor de klas en schreef een twintigtal boeken.

Mooi artikel toch?
Maartje

Verder in dit artikel?